Türkiýäniň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan bilen Italiýanyň Premýer-ministri Giorgia Meloni ýurtlarynyň arasynda geçirilýän dördünji hökümetara sammit üçin Rimde duşuşdylar. Bu duşuşyk, goranyş we söwda gatnaşyklarynyň täze depgine eýe bolýan döwrüne gabat gelýär.
Liderler ozal Birleşen Milletler Guramasyndan NATO sammitlerine çenli köp taraplaýyn çärelerde duşuşyp, Ukraina urşy, Siriýanyň hökümetiniň halkara jemgyýetçiligine gaýtadan goşulmagy we goranyş hem-de söwda hyzmatdaşlygynyň güýçlendirilmegi ýaly dürli geosyýasy meseleleri ara alyp maslahatlaşdylar.
Hyzmatdaşlygyň çuňlaşýandygynyň köp alamatlary bar, esasanam goranyş pudagyndaky hyzmatdaşlyk üns merkezine öwrülýär.
7-nji aprelde Italiýanyň Goranmak ministri Guido Krosetto Ankarada Türkiýäniň Goranmak ministri Ýaşar Güler bilen duşuşyp, NATO-nuň iki ýaranynyň harby gatnaşyklaryny güýçlendirmek barada gepleşik geçirdi.
Ýylyň başynda Türkiýäniň öňdebaryjy dron öndürijisi Baykar, Azerbaýjandan Liwiýa, Ukrainadan Efiopiýa çenli ulanylan uçarmansyz ulgamlary bilen tanalýar, Italiýanyň howa we goranyş ägirdi “Leonardo SpA” bilen strategiki şertnama baglaşdy. Geçen ýylyň ahyrynda bolsa “Baykar” “Piaggio Aerospace” kompaniýasyny satyn aldy.
Biz “Baykar” bilen bilelikde uçarmansyz tehnologiýalarda täze bir nusga döredýäris, bu tehnologiýalar goranyşyň geljeginde has möhüm orun eýelär” diýip,” Leonardo” kompaniýasynyň baş direktory Roberto Çingolani aýtdy. Bu hyzmatdaşlygyň Ýewropanyň 100 milliard dollarlyk goranyş bazarynda täze mümkinçilikleri açmagyna garaşylýar.
Söwda möçberini artdyrmak
Prezident Ärdoganyň Rime sapary diňe bir goranyş pudagy bilen çäklenmän, söwda gatnaşyklaryny hem ösdürmegi maksat edinýär. liderleriň ýokary derejeli syýasy sammiti bilen birlikde, 500-den gowrak türk we italýan telekeçisiniň gatnaşmagynda guralan işewürlik forumy ykdysady hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmak we täze maýa goýum mümkinçiliklerini öwrenmek üçin geçirilýär.
Iki ýurduň arasyndaky söwda möçberi soňky ýyllarda eslije ýokarlandy. 2019-njy ýylda 10 milliard dollara barabar bolan söwda möçberi 2024-nji ýylyň ahyryna 32,2 milliard dollara ýetdi diýip, Türkiýäniň Italiýadaky ilçisi Elif Çomoglu Ülgen aýtdy.
“Biz şeýle tolgunýarys. Meniň pikirimçe bu ýerde ähli türkiýeliler şol bir tolgunmany başdan geçirýär” diýip, türk ilçisi “Anadolu” Agentligine (AA) aýtdy we ilçihananyň hem-de onuň türk we italýan hyzmatdaşlarynyň bu sammite uzak wagt bäri taýýarlyk görýändigini belledi. Şeýlede italýan tarapynyň hem şunuň ýaly tolgunmany başdan geçirýändigini nygtady.
Italiýa geçen ýyldan bäri Türkiýäniň esasy maýa goýujylarynyň biri bolup durýar. Häzirki wagtda 5 milliard dollar möçberinde maýa goýum bilen 1,600-den gowrak italýan kapitally kompaniýa Türkiýede iş alyp barýar diýip, Stambulda ýerleşýän Türkiýe-Italiýa Işewürlik Geňeşiniň başlygy Lale Çander aýtdy.
“Maýa goýumlar esasan awtomobil, energetika, infrastruktura, logistika, bank we azyk pudaklaryna gönükdirilen. “Fiat”, “Pirelli”, “Eni” we “Barilla” ýaly kompaniýalar Türkiýede köp ýyllaryň dowamynda üstünlikli işläp gelýärler” diýip, Çander “AA” bilen söhbetdeşlikde aýtdy.
Şol bir wagtyň özünde türk kompaniýalary Italiýada esasanam dokma, azyk we awtomobil şaý ýaly ugurlarda has işjeň. Çanderiň bellemegine görä, türk kapitalynyň daşary ýurtlardaky ugrunyň üýtgeýändigini görkezýän ýokary tehnologiýa we ylmy-barlaglara gönükdirilen maýa goýumlara tarap aýdyň geçiş bar.
